Op 26 juni kwamen zo’n 25 betrokkenen bijeen in het dorpshuis van Garmerwolde voor een verkenningssessie over verhalende fietsroutes door het bevingsgebied. Deze routes moeten in de toekomst het verhaal van de gaswinning en vooral de impact daarvan op landschap en bewoners, zichtbaar en beleefbaar maken. De bijeenkomst was een eerste stap in het gezamenlijk verkennen van mogelijke fietsroutes en locaties.
De sessie stond in het teken van ‘historische ankerpunten’: plekken die een rol spelen in de collectieve of persoonlijke beleving van gaswinning in Groningen. Universitair hoofddocent Erfgoed en Cultuurgeschiedenis dr. Gertjan Plets (Universiteit Utrecht) inspireerde met twee voorbeelden van erfgoedprojecten. Elk project had op zijn eigen manier raakvlakken met het verhaal van Groningen.
Daarna gingen de deelnemers in drie groepen aan de slag. Onder begeleiding van landschapsontwerpers werden historische ankerpunten in kaart gebracht. Ook werd geschetst hoe mogelijke routes door het landschap zouden kunnen lopen en hoe ze aansluiten op bestaande fietsroutes. Tegelijkertijd wisselden deelnemers van gedachten over de toekomst van het gaserfgoed.
Stap voor stap wordt zo toegewerkt naar verhalende fietsroutes waarin mens, natuur en kunst het verhaal vertellen van het gaserfgoed in het Groninger landschap. Waarom? Nienke Vellema van de vereniging Groninger Dorpen verwoordde het tijdens de sessie als volgt: “Omdat het landschap, inclusief de gaslocaties, onderdeel is van onze identiteit. We zijn trots op onze provincie. Het landschap vertelt wie we zijn en waar we vandaan komen. Bij de ontwikkeling van deze routes draait het om het zichtbaar maken van die identiteit, het voeden van trots en het leesbaar maken van het landschap en zijn geschiedenis. We willen niet alles opruimen, simpelweg omdat we er negatieve gevoelens bij hebben. We willen het juist laten staan, laten verweren. Zodat mensen leren om stil te staan bij de grote veranderingen die het landschap nog te wachten staan.”
De bijeenkomst werd georganiseerd door de Universiteit Utrecht, de Landschapswerkplaats en de Toukomstinitiatieven EPIQ (interactief museum i.o. over bodem, gas en aardbevingen) en Vergroenen gaslocaties (dorpscollectief uit Thesinge met een project dat onderzoekt hoe gaslocaties kunnen worden vergroend en worden bewaard als herinneringsplekken).
Deelnemers kwamen namens Gasberaad, Sense of Place, Ooggetuigen van de Gaswinning, NPG, Veldatlas (Coöperatie Sterke Musea), Routebureau Groningen, Tocht om de Noord, Minerva, Fraeylemaborg, Provincie Groningen,Platform Kerk en Aardbeving. Ook waren er enkele grondeigenaren. Een afsluitende reflectie kwam vanuit de stichting Groninger Dorpen.
In het najaar van 2025 volgt een verdiepingsslag. Dan verzamelen we in de dorpen langs de routes en/of in het gaswinningsgebied verhalen. Hoe die verhalen precies worden opgehaald en gepresenteerd, wordt de komende tijd uitgewerkt. Daarna bespreken we de conceptroutes met diverse partijen waaronder betrokkenen en bestuurders. De ambitie is om de eerste route in het voorjaar van 2026 feestelijk te openen.
In het schetsboek is de oogst per route terug te vinden!